Διατροφή Αιγοπροβάτων Περιγεννετικά και αμέσως μετά τον Τοκετό – Απογαλακτισμός Αμνοεριφίων
Στόχος της διατροφής των αιγοπροβάτων είναι να εφοδιάσει το ζώο με όλα εκείνα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που εξασφαλίζουν την υγεία και τη παραγωγικότητα του ζώου καθώς επίσης και να βελτιώσει τη ποιότητα των προϊόντων που παράγει το ζώο : το γάλα και το κρέας. Επειδή το γάλα αποτελεί την κύρια πηγή εισοδήματος των κτηνοτρόφων, θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση.
Η ποσότητα και η ποιότητα του γάλακτος που μπορεί να παράγει ένα κοπάδι αιγοπρόβατα, καθορίζεται από τους εξής παράγοντες:
- Τη φυλή των ζώων και την ηλικία αυτών.
- Την υγιεινή κατάσταση των ζώων(πρόγραμμα εμβολιασμού-αποπαρασιτισμός) και τις συνθήκες εκτροφής εντός του προβατοστασίου (αερισμός – καθαριότητα).
- Τη διατροφή των ζώων.
Επειδή η διατροφή είναι ο σπουδαιότερος από όλους τους παράγοντες και αποτελεί το 60 – 70% του κόστους παραγωγής, θα δώσουμε περισσότερη σημασία.
Στη σύγχρονη κτηνοτροφία διαχωρίζουμε την εκτροφή μας σε:
- Ημέρες βόσκησης
- Ημέρες χωρίς βόσκηση
ΠΡΙΝ ΤΗ ΓΕΝΝΑ
Η σπουδαιότερη και κρισιμότερη περίοδος των αιγοπροβάτων είναι αυτή του τελευταίου μήνα της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα όταν αυτή συμπίπτει με τους χειμωνιάτικους μήνες ( Νοέμβριο- Δεκέμβριο- Ιανουάριο- Φεβρουάριο), όπου τα ζώα παραμένουν σταβλισμένα και δεν βγαίνουν στη βοσκή.
Στη διάρκεια των τελευταίων 20 -30 ημερών πριν τη γέννα, η μήτρα με τα έμβρυα μεγαλώνουν πάρα πολύ μέσα στη κοιλιά του ζώου, ιδιαίτερα αν υπάρχει πολυδυμία . Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο χώρος του στομάχου να περιορίζεται σημαντικά και να μικραίνει. Όμως οι ανάγκες του ζώου την ίδια περίοδο, τόσο για να θρέψει τα αρνιά στη μήτρα όσο και για να διαμορφώσει το μαστό του (αύξηση μαστικού παρεγχύματος – αυξημένη ελαστικότητα), αυξάνονται πάρα πολύ. Το μικρό στομάχι πρέπει να πάρει πλουσιότερες τροφές ¨πολυτελείας ¨σε μικρές ποσότητες.
Είναι καθοριστικό για τη ποιότητα του πρωτογάλακτος και την επιβίωση των νεογέννητων αμνοεριφίων, η μάννα να τρώει σωστά και ισορροπημένα ιδιαίτερα μέσα στον χειμώνα.
Το τάισμα ανά ημέρα στη περίοδο αυτή είναι :
- 1- 1,5 κιλό σανός τριφυλλιού ή βρώμης, πλούσιος σε φύλλα και ψιλοκάλαμος (άριστη ποιότητα) (υψηλη πρωτεινη –φύλλα <> υψηλές κυτταρίνες–στέλεχος).
- 0,5 -0,6 κιλά μίγμα γαλακτοπαραγωγής σε πέλλετς (6 mm). Το μίγμα γαλακτοπαραγωγής είναι εμπλουτισμένο με βιταμίνες και μέταλλα. Φτιάχνεται από ποικιλία ζωοτροφών ( καλαμπόκι, κριθάρι, σόγια, μελάσσα κ.λ.π.) για να εξασφαλίζεται η καλύτερη όρεξη του ζώου η οποία μειώνεται λίγο πριν και λίγο μετά τη γέννα.
ΜΕΤΑ ΤΗ ΓΕΝΝΑ
Η επόμενη φάση του ξεκινήματος της γαλακτοπαραγωγής αμέσως μετά τη γέννα διαρκεί περίπου 60 ημέρες και έχει εξίσου μεγάλη σημασία όπως και η προηγούμενη. Στόχος της διατροφής μας – πρέπει να είναι πιο επιθετική- είναι να βοηθήσει το ανέβασμα της γαλακτοπαραγωγής που αυτή τη περίοδο αυξάνεται ραγδαία. Όσο πιο ¨ψηλά¨ ανεβαίνει η γαλακτοπαραγωγή ενός ζώου στην αρχή ( 2- 3 κιλά γάλακτος/ ημέρα ) τόσο πιο πολύ γάλα θα παράγει μέχρι να στερφέψει και η γαλακτοπαραγωγή του θα κρατήσει περισσότερες μέρες.
Το ημερήσιο τάισμα που ταιριάζει καλύτερα τη περίοδο αυτή είναι:
- 1-1,5 κιλό σανός τριφυλλιού (αύξηση σανου τριφυλλιού ανάλογα με Ζ.Β.)
- 1 – 1,5 κιλό μίγμα γαλακτοπαραγωγής (ανάλογα με το ύψος της γαλακτοπαραγωγής).
Όταν το ζώο βόσκει, καλό είναι να τρώει και μικρές ποσότητες από άχυρο(300 gr/zώο)
Σε κάθε ώρα βόσκησης η προβατίνα καταναλώνει περίπου 650 gr χλωράς χορτονομής και μόνο το 20% λογίζεται ως “ξερό”. Επομένως συμπληρώνουμε την ποσότητα σανού τριφυλλιού που απόμένει, εντός στάβλου για να μην έχουμε μεταβολές στο ύψος γαλακτοπαραγωγής (Σταθερή καμπύλη γαλακτοπαραγωγής).
Το μίγμα γαλακτοπαραγωγής σε πέλλετς (6 mm), λόγω της θερμικής κατεργασίας του σε 70-80 βαθμούς κελσίου (Ωριμαντήρας-conditioner), βοηθά στην αύξηση της γαλακτοπαραγωγής και της τυροκομικής απόδοσης του γάλακτος.
Οι προστατευμένες πρωτεΐνες( by pass proteins) που περιέχει, είναι αυτές που εξασφαλίζουν τη παραγωγή και τη ποιότητα . Η διατροφή των ζώων συνεχίζεται με αυτόν τον τρόπο μέχρι τη περίοδο των επιβάσεων οπότε και χρειάζεται αλλαγή σιτηρεσίου με τονωτικές τροφές (τροφή μαρκάλου – Flushing Feed).
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΩΝ ΑΜΝΟΕΡΙΦΙΩΝ
Τα αρνιά και τα κατσίκια αφού καταναλώσουν το καλής ποιότητας πρωτόγαλα για 3 – 4 ημέρες, θα πρέπει μεταξύ 1η-2η εβδομάδας και μετά , μαζί με το μητρικό γάλα που θηλάζουν, να έχουν στη διάθεσή τους μίγμα απογαλακτισμού αμνοεριφίων σε μικρά πελλετάκια (2 mm – A-180) καθώς και σανό αρίστης ποιότητας για κατανάλωση κατά βούληση.
Τα πελλετάκια και ο σανός μοιράζονται σε χώρο ξεχωριστό από τις μάνες ,όπου πρέπει να υπάρχουν και ποτίστρες με νερό.
Στόχος είναι να ξεκινήσουν να τρώνε τα ζώα μας όσο πιο νωρίς γίνεται στερεά τροφή για να εξοικονομήσουμε το πολύτιμο αιγοπρόβειο γάλα που θα πουλήσουμε και να τα αποκόψουμε με καλή σωματική ανάπτυξη χωρίς προβλήματα . Το μίγμα απογαλακτισμού είναι ακριβό επειδή παρασκευάζεται από τις ευγενέστερες πρώτες ύλες ζωοτροφών ( γάλα σκόνη, saccharomyces cerevisiae , σογιάλευρο , μελάσσα , κριθάρι κ.τ.λ.) που είναι κατάλληλες για αμνοερίφια. Είναι δε εμπλουτισμένο με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά βιταμινών και μετάλλων που βοηθούν στη σωστή ανάπτυξη των νεαρών ζώων μας.
Ο ρυθμός ανάπτυξης των αμνοεριφίων τη περίοδο αυτή και η μετατρεψιμότητα της τροφής απαντώνται με υψηλά ποσοστά. Για κάθε 1 – 2 κιλά τροφής που τρώνε βάζουν 1 κιλό ζώντος βάρους.